Tìm hiểu bệnh chết nhanh trên cây hồ tiêu và cách phòng trừ

➡️ Bệnh tiêu chết nhanh là gì? Bệnh thường có biểu hiện như thế nào và cách phòng trừ – chữa trị ra sao? Để giải đáp những thắc mắc này, mời bà con cùng tham khảo qua bài viết sau.

➡️ Bệnh cây tiêu chết nhanh là gì?

Tiêu chết nhanh là hiện tượng cây tiêu chết hàng loạt trong thời gian ngắn, cây tiêu đang xanh tươi đột ngột “khô héo” như thiếu nước, lá héo dần nhưng vẫn màu xanh, bứt khá dai, không rụng mà khô luôn trên cây, dây tiêu cũng đột nhiên khô héo, phần gốc tiêu kiểm tra kĩ thì thấy bộ rễ bị thối đen, nhất là phần cổ rễ và có đặc điểm xuất hiện mùi hôi nhẹ. Phần lá, thân, rễ khô héo rất nhanh chỉ trong vòng 7-10 ngày. Cây tiêu chết hoàn toàn sau đó vài tuần.

Tỉ lệ cứu chữa khỏi bệnh đối với tiêu đã mắc bệnh gần như không thể, vì thực tế thì 2-3 tháng trước đó nấm đã tấn công phần rễ, thân. Hiệu quả điều trị không cao và rất tốn kém.

➡️ Biểu hiện của bệnh tiêu chết nhanh

Như đã nói ở trên, dấu hiệu và biểu hiện của bệnh tiêu chết nhanh bao gồm: Cây bị héo rũ đột ngột dễ nhầm với hiện tượng thiếu nước, lá không vàng như bệnh tiêu chết chậm vẫn giữ màu xanh, dây tiêu, lá nhanh chóng khô rũ. lá chưa kịp rụng cây đã chết rất nhanh. Các bộ phận từ ngọn đến gốc đều thâm đen, có mùi hôi. Sau khoảng 1-2 tuần thì cây tiêu chết hẳn. Thời gian tiêu chết nhanh hơn bệnh vàng lá chết chậm trên cây tiêu.

➡️ Nguyên nhân bệnh cây tiêu chết nhanh

Sự tấn công đồng loạt của 5-7 chủng nấm mà chủ yếu là chủng nấm Phytophthora (vì vậy tên gọi tiếng Anh của bệnh chết nhanh là Phytophthora foot rot) là nguyên nhân chính. Chúng tấn công tất cả các bộ phận trên cây tiêu, từ lá, đốt, chùm quả, rễ ngầm trong đất, thông qua các vết thương hở do quá trình canh tác hoặc các vết đốt do rệt sáp, nốt sần do các loại tuyến trùng trên rễ. Nấm bệnh có thể xâm nhập trực tiếp không qua các vết thương tổn bằng cách thẩm thấu qua các tế bào vỏ rễ của cây (nhất là ở các vùng rễ tiếp giáp với mặt đất)

Trong khoảng 5-7 ngày sau khi xâm nhập Nấm và vi khuẩn sẽ tấn công phá hủy bộ rễ của tiêu nước và chất dinh dưỡng không thể lên thân tiêu gây chết đột ngột. Khó có thể phục hồi được.

Thường là sau một đợt hạn kéo dài rồi gặp mưa lớn hoặc trong mùa mưa bệnh sẽ dễ phát sinh. Bệnh lây lan sang các cây tiêu khác thông qua dòng nước mưa hoặc các dụng cụ lao động như kéo cắt cành, cuốc, xẻng…

➡️ Cách phòng trừ bệnh chết nhanh ở tiêu

Bệnh tiêu chết nhanh cũng giống như bệnh chết chậm, nguyên nhân chủ yếu là do nấm gây ra, nên chủ động phòng bệnh hơn là khi bệnh mới điều trị. Các cách phòng bệnh gồm:

• Không trồng tiêu trên diện tích đất trước đó đã trồng cà phê, tiêu đã bị tuyến trùng phải nhổ bỏ. Nếu muốn trồng lại thì phải tiến hành cày xới, thu gom rễ, phơi đất, luân canh cây màu ít nhất 2-3 vụ. Mục đích diệt sạch mầm tuyến trùng sót lại trong đất.
• Hom tiêu làm giống cần xử lý ngay bằng các loại thuốc trị nấm.
• Hố trồng tiêu trước 10-15 ngày trước khi trồng tiêu phải chuẩn bị kĩ đất trong hố phải được xử lý bằng các loại thuốc trị nấm.
• Trồng đại trà các giống tiêu có khả năng sinh trưởng khỏe mạnh và kháng bệnh tốt như: Giống tiêu Vĩnh Linh, giống tiêu trâu, giống tiêu Srilanka, giống tiêu chùm Thekken…
• Cần rong tỉa mạnh các cây trụ sống làm trụ tiêu vào đầu mùa mưa. Để cho vườn tiêu khỏi ẩm thấp, rợp.
• Chú ý thực hiện các biên pháp thoát nước( đào rãnh, không làm bồn) không để đọng nước ở gốc tiêu tạo điều kiện cho các loại nấm sinh sôi.
• Nếu có tủ gốc cây về mùa khô cũng không nên tủ vào sát gốc mà cách gốc 20-30cm, nước tưới vừa đủ, không tưới tràn dễ lây lan bệnh nhanh hơn.
• Cắt bỏ các cành ngang ở phần tán tiêu cách mặt đất 20-30cm để tạo sự thông thoáng nơi gốc tiêu.
• Sử dụng ít phân hóa học, khi bón cần pha loãng để tưới, nên bón 1 lần 1 lượng nhỏ chia nhiều lần, làm rễ khỏi bị xót, nấm sẽ dễ tấn công.
• Phải sử dụng loại phân chuồng đã ủ hoai mục( không còn mầm nấm bệnh, không gây nóng gốc) bón cho tiêu.
• Phơi rãnh bón phân, ép xanh và phải xử lý nấm khoảng 10-15 ngày trước khi lấp phân xanh.
• Các tác động có thể làm tổn thương bộ rễ như đào rãnh, xăm đất, cày xới, làm cỏ nên cách gốc tiêu 30cm. Dùng tay nhổ cỏ mọc sát gốc tiêu không nên dùng cuốc.
• Các loại thuốc diệt nấm, diệt tuyến trùng nên dùng hàng năm. Các loại thuốc sử dụng phải có chứa hoạt chất Metalaxyl, Mancozeb, Streptomycin, Kasugamycin… tưới hoặc phun vào gốc tiêu. (Tuyến trùng: đợt 1 vào đầu mùa mưa, đợt 2 vào cuối mùa mưa. Nấm: đợt 1 vào đầu mùa mưa cách đợt phun tuyến trùng 15-20 ngày, đợt 2 cách đợt 1 30-40 ngày). Sử dụng đúng hướng dẫn về liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất.

➡️ Biện pháp chữa trị bệnh tiêu chết nhanh

Khi tiêu mắc bệnh ưu tiên xử lý bằng hóa chất là chính. Sử dụng biện pháp sinh học khi đã phát bệnh sẽ không có hiệu quả.

Khi phát hiện cây chớm bị nhiễm bệnh. Ta cần đào rãnh khoanh vùng để điều trị có hiệu quả và phòng ngừa sự lây lan một cách tối đa. Việc đào rãnh khoanh vùng là công việc cấp thiết để ngăn chặn ổ bệnh, khống chế dịch bệnh lây lan qua những cây khác, đối với các cây đã bị chết chúng ta cũng phải dùng thuốc để tiêu diệt vì đây cũng là ổ bệnh. Phần hố trồng phải xử lý đất rồi mới trồng lại.

Khi cây mới mắc bệnh, nấm sẽ tấn công các bó mạch của cây làm tắc nghẽn nên muốn cứu cây phải thông mạch dẫn trước, nên sử dụng song song thuốc trị nấm mang tính chất tiếp xúc và lưu dẫn tiêu diệt các loại nấm tấn công các tế bào của vỏ rễ, rễ tơ, với thuốc diệt vi khuẩn có hại thì mới có hiệu quả cao.

Các loại thuốc được sử dụng gồm các loại đặc trị pha theo nồng độ sau:

• 500gr thuốc LANDCRUISER 800WP
• 200gr thuốc FORTUNER 350WP
• 500ml thuốc VALYGOLD 5SL

Pha chung vào một phuy 200 lít và sử dụng phương pháp sục gốc mỗi gốc khoảng 5-7 lít dung dịch thuốc tùy theo vóc dáng của cây.

Bên trên tán lá có thể dùng 400gr Aliette + 200gr Fortuner 350WP pha chung 200 lít nước phun lên cây. Lưu ý ta nên phun sau 2 ngày để hỗ trợ lưu dẫn các thuốc bên dưới lên các tế bào của cây. Phun 2-3 lần cách nhau là 7 ngày.

Làm lại lần 2 cách lần 1 là 7 ngày, Làm lại lần 3 cách lần 2 là 10 ngày.trường hợp bệnh nặng có thế làm lần 4 nếu cần thiết. Thời gian cách ly là 15 ngày sau lần 3.

Sau khi vườn cây ổn định và không còn hiện tượng chết thì cách ly 20 ngày sau lần cuối sử dụng thuốc ta tiến hành cho cấy lại vi sinh vật bằng TKS-PSEUDOMONAS hoặc Tks –Trichoderma để duy trì sự ổn định cho vườn cây. Sử dụng các thuốc trên cho cây 2 – 3 lần liên tục cách nhau từ 10 – 15 ngày.

Xin lưu ý: Bà con cũng có thể dựa theo tên thuốc nêu trên để tìm các thuốc có hoạt chất tương tự và sử dụng. Nên dùng thuốc của những nhà sản xuất có tên tuổi như VFC, Syngenta, Bayer, Hợp Trí…

Như vậy qua bài viết này, hy vọng bà con đã có cái nhìn chính xác hơn về bệnh tiêu chết nhanh và cách để phòng trừ, chữa trị bệnh. Chúc bà con thành công. Nếu có nhu cầu mua cây giống tiêu và các giống cây trồng khác, vui lòng liên hệ theo thông tin sau